Addoli ar y cyd yn Ysgolion yr Eglwys yng Nghymru
Mae ysgolion yr Eglwys yng Nghymru wedi ymrwymo i gynnig cyd-addoliad o safon uchel. Maent yn lleoedd sy'n cydnabod ac yn gwerthfawrogi addoli ar y cyd fel rhan ganolog o feithrin ymdeimlad o gynefin ac i fynegi gweledigaeth Gristnogol yr ysgol. Yn ymarferol, mae hyn yn golygu bod strwythur, cynllunio, gwerthuso, cyfranogi, cydweithio ac arolygu addoliad i gyd yn cael eu cymryd o ddifrif gan yr ysgol, yr esgobaeth ac Addysg yr Eglwys yng Nghymru.
Mae'r ddogfen hon, a addaswyd ar gyfer cyd-destun Cymru o ganllawiau'r Eglwys Loegr, ar gydaddoli wedi'i llunio i herio, i arwain a gosod disgwyliadau ar gyfer cymunedau ysgolion yr Eglwys gan eu hannog i fyfyrio ar eu harfer ac i sicrhau bod addoli ar y cyd yn parhau i fod yn elfen berthnasol a hanfodol o addysg sy'n galluogi pob plentyn a pherson ifanc i ffynnu.
Yn ysgolion yr Eglwys yng Nghymru, mae addoli ar y cyd yn cael ei ystyried yn fwy na moment ddyddiol 'awch a rhyfeddod'. Dyma beth yw curiad calon unigryw yr ysgol ac fe'i cynigir fel rhan o gyfle ehangach i ddysgwyr ac oedolion ddod ar draws ffydd trwy gymryd rhan mewn sgyrsiau am Dduw, fel unigolion a chyda'i gilydd.
Dylai'r math hwn o gyfarfod trwy addoli fod yn wirioneddol groesawgar, yn gynhwysol ac yn enghreifftio egwyddorion lletygarwch Cristnogol. Mae hwn yn ddull sy'n ceisio diwallu anghenion pawb, ble bynnag y bônt ar eu taith o ffydd a chred.
Addoli ar y cyd a'r gyfraith
Mae'r arfer o addoli ar y cyd mewn ysgolion cymunedol wedi'i seilio yn y gorffennol hanesyddol ac wedi'i ymgorffori mewn cyfraith addysgol i fod yn 'gyfan gwbl neu'n bennaf o gymeriad Cristnogol eang'**. Mewn ysgolion Eglwysig, y gofyniad yw i adlewyrchu statws Anglicanaidd yr ysgol fel y'i mynegir yn ei dogfen ymddiriedolaeth, gan ryddhau'r rhai sy'n arwain addoli ar y cyd i adeiladu ar amrywiaeth gyfoethog a byw eu traddodiad a'u hunaniaeth Anglicanaidd. Mae addoli mewn eglwysi yn uchelgeisiol, yn esblygu'n gyson ac yn cael ei ail-ddychmygu, felly yn yr un modd, disgwylir i addoli ar y cyd mewn ysgolion Eglwys gael ei ail-ddychmygu’n barhaus ac mewn modd deinamig.
* Deddf Diwygio Addysg 1988 adran 7(1) ac adran gyfatebol Deddf Addysg 1993.
Cynhwysol, Gwahoddiad ac Ysbrydoledig
Nodau ac amcanion
Mae'r dyhead i ddarparu addoli ar y cyd sy'n gynhwysol, yn wahoddiadol ac yn ysbrydoledig yn seiliedig ar y nodau a'r amcanion canlynol a bydd yn cael ei fonitro a'i sicrhau ansawdd trwy Archwiliad Adran 50 o ysgolion yr Eglwys yng Nghymru
Bydd addoli ar y cyd mewn un o ysgolion yr Eglwys yng Nghymru yn gwneud y canlynol:
- Datblygu dealltwriaeth dysgwyr o draddodiadau ac arferion yr Eglwys yng Nghymru
- Cyfrannu'n sylweddol at ddatblygiad ysbrydol pob aelod o gymuned yr ysgol
- Defnyddio cyfuniad o ddulliau addoli sy'n berthnasol i gyd-destun dysgwyr a chynefin yr ysgol
- Cyfleoedd i blant a phobl ifanc gymryd cyfrifoldeb cynyddol am arwain, monitro a gwerthuso addoli ar y cyd
- Cyfrannu'n gadarnhaol at les pob aelod o gymuned yr ysgol
Darpariaeth
Mae rhythm addoliad dyddiol yn galluogi dysgwyr ac oedolion i gamu i ffwrdd oddi wrth ofynion atebolrwydd llawer o addysg, gan greu lle i ddod ar draws ffydd yn Nuw. Mae hefyd yn rhoi cyfle i fyfyrio ar gwestiynau mwy o ystyr a phwrpas. Gall plant, pobl ifanc ac oedolion ddisgwyl y bydd arferion addoli cyfunol yr ysgol yn darparu set a rennir o symbolau, arwyddion, geiriau a gweithredoedd sy'n rhoi iaith i'r gymuned y gall dynnu arni, ar adegau o lawenydd a galar. Mae profiad o'r fath yn allweddol i feithrin ymdeimlad o gynefin o fewn cymuned yr ysgol. Boed hynny ar adegau o argyfwng neu ddathlu, mae'r amser hwn a neilltuwyd yn y diwrnod ysgol yn rhoi cyfle i bawb ymgynnull a chefnogi ei gilydd fel cymuned.
Trwy gydol y flwyddyn, gall cymunedau ysgolion eglwysig gwrdd i ddathlu a nodi rhai tymhorau yng nghalendr yr Eglwys, fel y Grawys a'r Adfent. Gall digwyddiadau pwysig eraill yn y flwyddyn ysgol, megis dechrau a diwedd y flwyddyn academaidd, gael eu nodi gan weithredoedd ffurfiol o addoli ar y cyd. Bydd plant, pobl ifanc ac oedolion yn dod ar draws gweddi ac addoliad rheolaidd fel rhan arferol o fywyd ysgol. Bydd y gweithgareddau hyn yn helpu i ddarparu rhythm a llonyddwch fel patrwm o fywyd cymunedol.
Gall rhieni, dysgwyr a phob aelod o gymuned yr ysgol ddisgwyl y bydd addoli mewn ysgol Eglwys yn dilyn strwythur adnabyddadwy a fydd yn helpu i ganolbwyntio addoli ar un syniad. Mae hyn yn helpu i roi trefniadaeth ac eglurder i ddatblygiad y syniad hwnnw, yn ogystal â helpu'r arweinydd i sicrhau bod addoliad yn briodol i'w hoedran/cam ac yn symud i ffwrdd o'i wneud yn gelf perfformio. Gallai hyn fod ar ffurf croeso neu weddi ac yna ystyriaeth o hynt neu stori Feiblaidd y gall y grŵp wedyn fyfyrio arni trwy drafodaeth, gweddi, myfyrdod tawel neu gerddoriaeth. Bydd yn rhywbeth y bydd pawb yn dymuno ei rannu a'i drafod ag eraill yn yr ysgol, yn y gymuned a gartref.
Datblygu arbenigedd a gwybodaeth staff: Hyder drwy broffesiynoldeb
Mae gan rieni, dysgwyr a phob aelod o gymuned yr ysgol hawl i gael eu harwain mewn addoliad gan y rhai sydd â dealltwriaeth gadarn o natur addoli ar y cyd yng nghyd-destun ysgol yr Eglwys a chan y rhai sy'n broffesiynol yn eu dull o weithio gyda phlant, pobl ifanc ac oedolion o bob ffydd a heb ffydd. Felly, dylai fod yn flaenoriaeth adeiladu arbenigedd staff, dysgwyr, clerigwyr ac oedolion eraill wrth hwyluso addoli ar y cyd yn ysgolion yr Eglwys. Er mwyn gwneud hyn, dylai'r ysgolion ganolbwyntio ar sicrhau'r canlynol.
- Dylai arweinwyr addoli, gan gynnwys clerigion, gael mynediad i hyfforddiant rheolaidd
- Dylai arweinwyr addoli disgyblion gael eu cefnogi, eu hannog a'u hadnoddau i gyfrannu gweithredoedd ystyrlon o addoliad
- Dylai arweinwyr addoli, gan gynnwys clerigwyr, gael mynediad at adnoddau cyfredol o ansawdd uchel
- Dylai fod gan y corff llywodraethu systemau cadarn ar waith i fonitro effaith addoli'n effeithiol; Bydd y monitro hwn yn cynnwys ac yn rhoi cyfleoedd i ddysgwyr arwain y gwaith monitro a'r gwerthusiad hwn yn ystyrlon. Dylai'r rhai sy'n hwyluso addoli gael y cyfle i dderbyn adborth a chlywed canlyniad gwerthuso
- Dylai'r rhai o asiantaethau allanol a grwpiau eglwysig a wahoddir i'r ysgol i hwyluso addoli gael eu hyfforddi a'u briffio'n briodol am yr ysgol, ei chyd-destun a gweledigaeth yr ysgol. Dylid eu cefnogi a'u monitro fel rhan o systemau'r ysgol ar gyfer gwerthuso effaith addoli
- Dylai fod aelod o staff a enwir yn gyfrifol am gydaddoli gyda chyfrifoldeb am sicrhau bod polisi ac ymarfer priodol gan gynnwys gweithdrefnau diogelu ar waith ac ar gael i'r cyhoedd